Bezsenne eksperymenty

Brak lub niedomiar snu ma negatywny wpływ na nasze zdrowie, pracę mózgu i funkcje życiowe, co potwierdzają najróżniejsze badania naukowe i eksperymenty. Wniosek jest właściwie jeden – zawsze dbajcie o to, aby dobrze i komfortowo się wysypiać.

Każdy z nas ma na swoim życiowym koncie niejedną nieprzespaną noc. Czasem, najczęściej podczas studiów, zarywamy noce z powodu nadmiaru nauki. Niektórzy natomiast sen uważają za stratę czasu i kładą się spać dopiero wtedy gdy ich organizm zacznie się tego domagać; dumnie twierdząc, że nie odczuwają deficytów snu. W takim samozadowoleniu utrzymuje ich także błysk podziwu w oczach znajomych, gdyż ludzie zawsze przychylniej spojrzą na taką twardą sztukę, która snem się brzydzi niż na mięczaka, który lubi sobie pospać.  Zatem przyjęło się uważać, iż lenie śpią po 8 lub więcej godzin dziennie, ludzie aktywni i pracowici późno się kładą, wstają o świcie i nie tracą na sen zbyt wiele czasu.  Tymczasem pozbawianie się snu ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie, mózg i funkcje życiowe. Co udowodniły najróżniejsze badania i eksperymenty.

Badania nad bezsennością

Pierwsze tego typu badania przeprowadzane były na zwierzętach. W 1894 roku, rosyjska lekarka utrzymywała w stanie bezsenności 4 szczenięta. Po pięciu nieprzespanych nocach pieski zdechły. Później pojawiło się kilku innych badaczy, którzy podjęli się badań na ludziach. W 1896 roku obserwacji poddał się profesor z Iowa. Eksperyment zakończył się po 90 godzinach ale już drugiej nocy profesor miał halucynacje i duże problemy z koncentracją. W roku 1959, niezależnie od siebie i niemal w tym samym czasie, dwóch didżejów ogłosiło zbiórkę pieniędzy na badania medyczne. Aby nagłośnić akcję i zachęcić ludzi do dawania datków pozbawili się snu. Jeden bez snu wytrzymał 201 godzin, drugi, Tom Rounds był lepszy od rywala o 59 godzin, ustanawiając tym samym rekord 260 godzin bez snu. 

Jednak najbardziej spektakularny był eksperyment licealisty z San Diego. Randy Gardner, w 1963 roku, w ramach wymyślonego przez siebie projektu na festiwal nauki, pozbawił się snu aż na 11 nocy. Za cel obrał sobie rekord Toma Roundsa zatem jego metą miało być przekroczenie 260 godzin. Na wieść o niezwykłej próbie Randiego, do San Diego przybył naukowiec William C. Dement dzięki któremu usłyszał o eksperymencie cały świat naukowy. Do dziś jest to najczęściej przywoływane doświadczenie w dziejach badań nad pozbawieniem się snu.

Już po jednej nieprzespanej nocy Randy powłóczył nogami i miał problemy z koncentracją. Po każdej kolejnej było tylko gorzej. Chłopak był nieprzerwanie pilnowany i obserwowany przez dwóch kolegów i Dementa, którzy notowali wszystko co się z nim dzieje. Był też regularnie badany w szpitalu. Trzeciego dnia nie był w stanie powtórzyć językowych łamańców a czwartego zaczął mieć omamy. Każda kolejna doba była coraz większą męczarnią. Po kilku następnych nieprzespanych nocach Randy miał już problemy ze słuchem, mową i pamięcią. Zostały zaburzone także funkcje motoryczne organizmu. Zaczęły go też dręczyć halucynacje. Finalnie Gardner wytrzymał bez snu 264 godziny i ustanowił nowy rekord. Niestety dwa tygodnie później został on pobity przez Jimiego Tomasa o 2,5 godziny. 

Prawdopodobnie największy jak do tej pory rekord, zapisany w Księdze Guinnessa, ustanowiła, w 1977 roku, Maureen Weston z 449 godzinami bez snu. Poza księgą rekordów nie ma niestety niezbitych dowodów na to, że rzeczywiście nie spała aż tak długo. W każdym razie naukowcy, z obawy na możliwość uszkodzeń mózgu i innych konsekwencji zdrowotnych, nie przeprowadzają eksperymentów trwających dłużej niż 11 dni.

Gardner po zakończeniu eksperymentu spał nieprzerwanie 14 godzin. Nie poniósł on co prawda żadnych szkód z powodu tak długotrwałej bezsenności jednak udowodnił, że nawet jedna noc bez snu zagraża naszemu bezpieczeństwu, pracy i nauce. Zatem nocne wkuwanie przed egzaminem nie ma zbyt wielkiego sensu gdyż na samym egzaminie możemy być zbyt nieprzytomni aby zakończyć go z pozytywnym wynikiem. Sam Gardner, już jako dojrzały człowiek, twierdził, że od czasów szkolnego eksperymentu zawsze dbał o to aby dobrze i komfortowo się wysypiać.

Bezsenna wskazówka

Pragniemy zaznaczyć, że “bezsenne eksperymenty” zostały przywołane tutaj jako ciekawostki, ale mogą posłużyć również jako przestroga. Sen jest niezbędny do życia i prawidłowego przebiegu procesów psychicznych. Już jedna nieprzespana noc znacznie obniża sprawność psychofizyczną. Brak snu przez dłuższy czas powoduje szereg negatywnych efektów psychicznych i fizjologicznych, takich jak: zaburzenia nastroju, spowolnienie reakcji, czy też spadek zdolności analitycznych mózgu. Śpijcie na zdrowie!

Bibliografia:

https://diag.pl/pacjent/artykuly/bezsennosc-czy-moze-byc-objawem-choroby-badania-ktore-warto-wykonac/